Welzijn van de kat

Iedere katteneigenaar wil graag dat zijn kat een prettig leven heeft, maar wanneer heeft een kat het eigenlijk goed en welke factoren dragen bij aan een positief welzijn? Over de definitie van welzijn verschillen de meningen, maar grofweg kan worden gezegd dat de het welzijn van de kat wordt bepaald door de factoren gedrag, voeding, huisvesting en gezondheid. Voor veel huisdiereigenaren is de mogelijkheid tot het uitvoeren van natuurlijk gedrag belangrijk onderdeel van het welzijn. In de genoemde factoren speelt natuurlijk gedrag een grote rol.

Gedrag

Een kat ervaart een goed welzijn als het in staat is om zijn natuurlijke gedrag (of gedrag dat daarvan afgeleid is) te vertonen. Het ontbreken van de mogelijkheid tot het tonen van natuurlijk gedrag kan leiden tot stress en ander ongewenst gedrag, zeker als de kat zich niet op een andere wijze aan de situatie kan aanpassen.

Het natuurlijke gedrag van de kat bestaat uit verschillende elementen, zoals onder andere kauwen, krabben en jagen. Van nature zijn katten voornamelijk `s nachts actief en binnenshuis wordt hun ritme eigenlijk een beetje omgedraaid. Overdag is er niet of nauwelijks iemand thuis en zal de kat heerlijk slapen, maar `s nachts als de mensen slapen, wil de kat liever actief zijn. Niet alleen voor jezelf, om te voorkomen dat de kat ongewenst gedrag gaat vertonen, zoals aan de deur van de slaapkamer krabben, maar ook voor de kat, is het belangrijk om de kat overdag voldoende bezig te houden door middel van spel. De kat kan zichzelf soms vermaken, maar vaak heeft het dier enige stimulans van zijn baasje nodig om lekker te spelen. Verschillende speeltjes zijn geschikt om de kat aan te moedigen tot activiteit, zoals de Cat Dancer of de speelhengels van Becopets.

Er zijn verschillende meningen over het al dan niet solitair leven van katten, sommige katten zullen een beter welzijn ervaren als ze met soortgenoten zijn en andere geven de voorkeur aan alleen zijn. Voor beide gevallen is het belangrijk dat de kat voldoende mogelijkheid heeft om zich terug te trekken of te verschuilen. Andere attributen moeten voldoende uit elkaar worden geplaatst en bij voorkeur niet in het gezichtsveld van andere katten.

Tot het natuurlijke gedrag behoort ook het kauwen aan objecten. Let daarom op welke planten je in huis hebt staan. Sommige planten zijn giftig voor katten. Om de kat een alternatief te bieden kun je kattengras neerzetten of kijken welke planten wel katvriendelijk zijn. Je kunt je kat ook laten kauwen op wat grotere en hardere snacks, zoals gedroogde stukjes vis.

Huisvesting

Katten zoeken het graag hogerop, daarom zijn grote krabpalen en wandplanken ideaal. Katten gebruiken een krabpaal niet alleen om hun nagels te scherpen, maar ook om door middel van geur hun territorium af te zetten. Katten dienen een stevige krabpaal van voldoende hoogte te hebben, vaak zijn krabpalen erg kort en kunnen katten zich niet volledig strekken bij het krabben aan de paal, een wat hogere paal is daarom prettig.

Voor sommige katten (en hun eigenaren) is de kattenbak nogal eens een issue. Er zijn verschillende maten en vormen verkrijgbaar en elke kat zal zijn eigen voorkeur hebben. Ook de plaats waar de kattenbak in huis staat en de kattenbakvulling spelen een rol bij het wel of niet accepteren van de bak. In principe is het een kwestie van uitproberen en als de kat geen problemen lijkt te ondervinden, is er niets aan de hand. Vaak geldt echter dat katten de voorkeur geven aan een grotere maat kattenbak en een open kattenbak wordt ook altijd wel gewaardeerd (in ieder geval door de kat). Een open kattenbak heeft als voordeel voor de kat dat de geur niet blijft hangen en dat de kat voldoende zicht heeft op wat er gebeurt tijdens het proces in de kattenbak. Een grote kattenbak geeft de kat extra veel ruimte om de gedragingen die bij het gebruik van de kattenbak horen, zoals graven en ronddraaien, uit te voeren.

Katten houden van slapen en het is prettig is als er meerdere slaapplekken beschikbaar zijn. Kattenmandjes moeten bij voorkeur op een rustige en hogere plek geplaatst worden. Het verschilt per kat wat voor soort mand de voorkeur krijgt, de ene kat houdt van een open mand en de ander kruipt lekker weg. Ook veel krabpalen hebben een slaap- of rustplek bovenop.

Meerdere katten in huis?

Indien je meerdere katten in huis hebt, is het belangrijk dat er voldoende bronnen aanwezig zijn. Van voer- en drinkbakjes, kattenbakken, slaapplekken en dergelijke geldt dat er een veelvoud aanwezig moet zijn op verschillende rustige plekken in huis. Het aantal kattenbakken is huis moet bij meerdere katten in principe gelijk zijn aan 1 kattenbak per kat en 1 extra, maar als er bij minder kattenbakken geen problemen worden ondervonden, is er ook niets aan de hand.

Gezondheid

Evenals dat een ziek mens zich niet goed voelt, voelt een zieke kat zich ook niet goed. Het is uiteraard niet bevorderlijk voor het welzijn van de kat als er gezondheidsproblemen zijn. Gezondheid is echter een breed begrip en het is niet altijd duidelijk te zien dat een kat problemen heeft met zijn geestelijke of lichamelijke gezondheid. Katten zullen als ze pijn hebben dit niet altijd laten zien en sommige gedragsproblemen kunnen ook voortkomen uit pijn of stress (en vice versa). Houdt dit dus ook altijd in uw achterhoofd als zich gedragsproblemen voordoen.

Over het algemeen zijn er een aantal dingen waar je op kunt letten om er achter te komen of je kat problemen met zijn gezondheid heeft: ogen, oren, neus, gebit, vacht, ontlasting, beweging en eetlust. Preventief kun je middelen geven die je kat beschermen tegen vlooien, teken en ander ongedierte, zoals de STOP Bodyguard groene alternatief vlooiendruppels. Je kunt je kat ook laten vaccineren. Om te bepalen hoe vaak je kat gevaccineerd moet worden, kun je een titerbepaling laten uitvoeren. Hiermee wordt gekeken hoeveel antistoffen er nog in het lichaam van de kat aanwezig zijn tegen bepaalde ziektes. Castratie of sterilisatie kunnen jezelf en je kat ook meer rust brengen. Om de gezondheid van je kat te ondersteunen zijn er bovendien supplementen, zoals de Verm-X snoepjes of de Bogadent Plaque Stop snoepjes, te koop.

Voeding

De moderne huiskat zal wat betreft voeding niets te kort komen, eerder misschien teveel krijgen. Als je het welzijn van je kat wil verbeteren, kun je aan voedselverrijking doen. De kat is van nature een jager en vangt vaak meerdere keren per dag een klein prooidier, als huisdier krijgt de kat het eten vaak voorgeschoteld zonder daar enige moeite voor hoeven te doen. Het lijkt gemakkelijk voor de kat, maar onderzoek wijst uit dat katten juist graag willen werken voor hun voedsel. Simpelweg wat brokjes over de grond verspreiden, maakt het voedsel al interessanter dan het in een bakje voor te schotelen. Maar er zijn meer manieren om uw kat moeite te laten doen voor zijn eten. Er zijn kleine ballen waar bij de kat het voedsel uit de bal moet vissen of moet proberen het voedsel door een opening eruit te krijgen/te gooien, zoals de Petsafe Slimcat voerbal of de Petsafe FishBowl.

Katten vinden het over het algemeen niet prettig als hun voer- en drinkbak vlak naast elkaar staan en waarderen het als er meerder bakjes verspreid op verschillende plekken staan. Ook wordt er liever niet te dicht bij de kattenbak gegeten. Het soort voerbak maakt in principe niet zoveel uit, maar sommige katten vinden het vervelend als hun snorharen de rand van de voerbak raken. Voor deze katten zijn er de extra lage bakjes van BecoBowl. Het is voor katten bovendien prettig als hun voerbak op een rustige plek staat waar niet veel activiteit is en waar geen huishoudelijke apparaten staan die veel herrie maken, zo kan de kat ononderbroken eten.

Het soort voedsel kan indirect bijdragen aan het welzijn van de kat. Van nature eten katten meerdere kleine prooidieren verspreid over de dag, huiskatten krijgen vaak brokken en/of nat voer. Sommige katteneigenaren voeren hun katten rauw vleesvoeding; zoals de rolletjes van Alroda, de bakjes met vlees van bandit of het vlees van DARF. Rauw vlees komt qua samenstelling en structuur het dichtst bij het natuurlijke dieet van de kat in de buurt, daarna natvoer door het hogere vochtpercentage en brokken hebben het minst overeen met het natuurlijke dieet. Er zijn tegenwoordig natuurlijk voldoende brokken die wel aan de nutritionele behoeften van de kat voldoen. De brokken van Acana, Orijen, Carnilove en Applaws zijn graanvrij en bevatten veel eiwit, waardoor deze qua ingrediënten dichter bij het natuurlijke dieet komen. Het is dus aan de eigenaar en zijn kat welk soort voer (of een combinatie van verschillend voer) de voorkeur krijgt. Belangrijk is in ieder geval dat een kat voldoende van de juiste voedingsstoffen binnenkrijgt.